Kavanoz ve büyük taşlar

(Bu hikaye, Kellog Business School'da (Northwestern Üniversitesi) İş İdaresi Yüksek Lisans öğrencileri ile ders veren profesör arasında geçmiştir.)

Profesör sınıfa girip, karşısındaki diğerlerinin arasından sıyrılabilmiş öğrencilerine kısa bir süre baktıktan sonra:

- Bugün zaman yönetimi konusunda deneyle karışık bir sınav yapacağız,der. Kürsünün altından büyük boy bir cam kavanoz çıkartır ve gene kürsünün altından bir torba da yumruk büyüklüğünde taşlarla dolu bir torba çıkartır, büyük bir dikkatle taşları kavanozun içine yerleştirmeye başlar. Kavanozun başka taş almayacağından emin olana dek uğraşır ve sonra dönüp öğrencilerine;

- Bu kavanoz doldu mu? diye sorar. Öğrenciler hep bir ağızdan:

- Doldu, diye yanıtlarlar. Profesör "Öyle mi?" der ve gene kürsünün altına eğilerek bir torba çakıl taşı çıkartır, kavanozun ağzından yavaş yavaş aktarır, bu sırada kavanozu biraz sallayarak taşların yerleşmesine yardımcı olmaktadır. Kavanoz taşınca öğrencilere dönerek bir kez daha sorar;

- Bu kavanoz doldu mu? Bir öğrenci;

- Dolmadı herhalde, der.

- Doğru, der profesör ve kürsünün altından bu kez bir torba kum çıkartıp kavanoza doldurmaya başlar. Tekrar öğrencilerine dönüp;

- Bu kavanoz doldu mu? diye sorar. Bu kez tüm sınıf hep birlikte "hayır" diye bağırır.

- Güzel! der profesör. Kürsünün altından bir sürahi su çıkartıp kavanozu ağzına kadar suyla doldurur. Sonra öğrencilerine dönerek;

- Bu deneyin amacı neydi? diye sorar. Uyanık bir öğrenci atılarak;

- Zamanımız ne kadar dolu görünürse görünsün, başka işlere ayırabileceğimiz zamanımız mutlaka vardır, diye açıklar. Profesör hafif gülümseyerek;

- Hayır! Bu deneyle esas anlatmak istediğim, büyük taşları baştan yerleştirmemiz gerektiğidir, diğer küçük taşlara gördüğünüz gibi yer kalmaktadır. Ama önce küçük taşlarla kavanozu doldursaydık büyükler asla giremezdi, der. Ve devam eder;

- Nedir hayatımızdaki büyük taşlar? Aileniz, sevdikleriniz, eğitiminiz, hayalleriniz, sağlığınız, bir eser ortaya koyma isteğiniz, başkalına yararlı olma isteğiniz. Büyük taşlarınız bunlardan bir veya bir kaçı olabilir. Bu akşam uyumadan önce büyük taşlarınızın neler olduğunu iyice düşünün ve kararınızı verin. Bilin ki; büyük taşlarınızı kavanoza ilk başta yerleştirmezseniz hiç bir zaman koyamazsınız. O zaman da ne kendinize, ne çalıştığınız kuruma ve ne de ülkenize yararlı olabilirsiniz. Bu da iyi bir işadamı hatta iyi bir vatandaş olamayacağınızı gösterir.